Prasy
Solidne maszyny do przemysłowej obróbki metalu
Prasa do metalu - standardowe narzędzie w procesie obróbki na zimno
Obróbka blachy na zimno to proces mający na celu zmianę kształtu blachy przy jednoczesnym zachowaniu jej grubości i wytrzymałości. Obróbce można poddawać arkusze wykonane z różnych rodzajów stali, aluminium i innych materiałów. Liniowy nacisk na materiał w określonym miejscu powoduje zgięcie blachy. W miejscu oddziaływania siły dochodzi do ściskania i jednocześnie rozciągania blachy. Taki rodzaj obróbki jest popularny w produkcji jednostkowej i seryjnej. Najważniejszym narzędziem w tym procesie jest prasa do metalu. W zależności od potrzeb używa się odpowiedniego rodzaju prasy. Najprostszym typem są giętarki. Większą moc posiadają prasy do głębokiego tłoczenia.
Gięcie i tłoczenie
Gięcie i tłoczenie to procesy obróbki plastycznej stosowane w celu nadania odpowiedniego kształtu. Materiał otrzymuje odpowiednią formę bez zmiany masy. Cechą charakterystyczną gięcia jest zmiana krzywizny osi kształtowanego przedmiotu. Kiedy dochodzi do powstania całkowicie nowego kształtu, mamy do czynienia z tłoczeniem. Do gięcia blach używa się dość prostych maszyn, natomiast proces tłoczenia wymaga zastosowania często bardzo mocnych urządzeń.
Prasy – urządzenia stosowane od wieków
Najprostsze prasy znane były w starożytności i służyły do wyciskania soku z winogron oraz produkcji cegieł. Elementem naciskającym była belka drewniana zamocowana z jednej strony obrotowo za pomocą poziomego czopa. Potem wynaleziono prasę śrubową, w której siła nacisku wynikała z obracania się śruby. Z czysto mechanicznych prasy z czasem przekształciły się w niezwykle mocne i wydajne prasy z napędem elektrycznym – korbowe, śrubowe czy mimośrodowe. Szczególnie wydajne prasy posiadają hydrauliczny mechanizm tłoczenia.
Rodzaje pras do metalu
Generalnie prasy można podzielić na hydrauliczne i mechaniczne. Różnią się wydajnością i szybkością pracy.
Prasy hydrauliczne
Prasa hydrauliczna do metalu
Źródło: frimo.com
Prasy hydrauliczne mają znacznie wolniejszy posuw niż prasy elektromechaniczne, za to mogą osiągać większy nacisk. Zastosowanie znajdują w produkcji jednostkowej i obróbce indywidualnej. Produkcja seryjna wymaga z reguły użycia obu typów. Prasy hydrauliczne stosuje się też do obróbki bardzo grubych i odpornych materiałów. Oprócz tego znajdują zastosowanie w recyclingu np. znana wszystkim prasa do ściskania złomowanych pojazdów to prasa hydrauliczna. Znani producenci pras hydraulicznych to DUNKES, EXNER, HIDRALMAC, KNUTH i SCHULER.
Rodzajem prasy hydraulicznej jest prasa hydrauliczna okrojcza (okrawarka).
Prasy okrojcze stosowane są w odlewniach i kuźniach do przygotowania elementów do dalszej obróbki na frezarkach CNC. Cechują je duże skoki suwaka. Okrawarka usuwa nadmiar materiału, co w zasadzie wyklucza przynależność tego urządzenia do pras, mimo to przyjęło się nazywanie jej „prasą“. Znani producenci to DIEFENBACHER, DENNY i NICC.
Prasy mechaniczne
Z maszyn do obróbki plastycznej najliczniejszą grupę stanowią prasy mechaniczne, które różnią się napędem suwaka. Cechą charakterystyczną tego typu maszyn jest posuwisto–zwrotny ruch narzędzi. Ze względu na swoją uniwersalność znalazły one szerokie zastosowanie prawie we wszystkich gałęziach przemysłu. W produkcji seryjnej stosowane są prasy mechaniczne lub prasy elektromechaniczne. Ich nacisk jest wystarczający do bardzo wielu zastosowań. W większości pras mechanicznych siła wywierana przez suwak prasy zmienia swoją wartość w zależności od położenia wału korbowego. Większość operacji z zakresu obróbki plastycznej wymaga, aby maksymalna siła wywierana była w końcowej fazie skoku suwaka, kiedy jego prędkość jest stosunkowo niewielka. Prasy elektromechaniczne mają możliwość dostosowania skoku posuwu pod produkcję seryjną lub jednostkową. W zależności od potrzeb częstotliwość skoku można zmniejszyć, jednocześnie zwiększając siłę nacisku, co daje możliwość bardzo precyzyjnej obróbki.
Prasy mechaniczne występują w wersji jednokolumnowej z ramą w kształcie litery „C“ z wygodnym dostępem do stołu roboczego oraz dwukolumnowej. Prasy jednokolumnowe oferujące łatwy dostęp do stołu roboczego nie są tak stabilne i precyzyjne jak dwukolumnowe.
Wśród pras mechanicznych prasy mimośrodowe stanowią najliczniejszą grupę maszyn do obróbki plastycznej. Prasa mimośrodowa posiada możliwość regulacji skoku suwaka, dzięki czemu można otrzymać różne wartości skoków. Nie tak dawno stanowiła podstawowe wyposażenie wielu zakładów, gdzie dzięki dużej uniwersalności była wykorzystywana do bardzo różnych procesów obróbkowych. Zaletą pras mimośrodowych jest wysoka wydajność. Obecnie wciąż jeszcze wykorzystywane są w przemyśle mimo coraz większej popularności pras hydraulicznych.
Znani producenci pras mimośrodowych to BERRENBERG, EBU, GALLI IMS czy ZANI.
Prasy korbowe kolanowe
Prasy kolanowe posiadają zmienną prędkość suwaka. Stosowane są często do wybijania, wyciskania, dogniatania i dotłaczania. Posiadają sztywny korpus, duży nacisk w pobliżu dolnego, zwrotnego położenia suwaka i długi czas stykania się narzędzia z kształtowanym przedmiotem – co pozwala na wykonywanie na nich przedmiotów o dużej dokładności. Maszyny te, choć pozwalają na dużą precyzję wykonania, są zastępowane przez prasy mimośrodowe.
Do znanych producentów tych typów pras należą GECHTER, GRÄBNER czy MAYPRESS.
Prasy śrubowe wrzecionowe
W prasach śrubowych wrzeciono wkręca się w nakrętkę, która umocowana jest w korpusie, uruchamiając suwak. Na wrzecionie zaklinowane jest koło zamachowe. Wprawiane jest ono w ruch w jedną lub drugą stronę poprzez dociskanie do niego prawej lub lewej strony ciernej tarczy napędzanej przez elektryczny silnik. Prasy śrubowe charakteryzuje powolny ruch suwaka, ale osiągają duży nacisk, co powoduje, że w urządzeniach obsługiwanych manualnie użycie nawet niewielkiej siły mięśni pozwala uzyskać duży nacisk bez konieczności stosowania napędu elektrycznego bądź hydraulicznego.
Znani producenci to LASCO, NIEFERN, PAGUS, REISMANN i SPM.
Prasy specjalnego przeznaczenia
Prasy do dziurowania i nitowania
Prasy tego typu służą do dziurowania i nitowania. Często są to urządzenia obsługiwane manualnie lub w sposób łączony - manualnie i hydraulicznie. Stosuje się je przy budowie i demontażu nitowanych i skręcanych konstrukcji.
Producenci tego typu pras to AGEO, DDP, OPTIMUM i SPENGER.
Prasy do głębokiego tłoczenia
Prasy tego typu są przeznaczone do masowej produkcji wytłoczek, pracując z dużą siłą nacisku, tak by metal, zazwyczaj aluminium, ulegał stopieniu na zimno. Typowym procesem produkcyjnym jest na przykład wykonywanie tub aluminiowych. Aby uzyskać wymaganą wydajność w produkcji seryjnej stosuje się często prasy wielostemplowe. Skok posuwu na stemplu jest wprawdzie dość wolny, jednak zastosowanie kombinacji stacji obróbkowych sprawia, że w sumie urządzenie takie charakteryzuje się podobną wydajnością co elektromotoryczna prasa mimośrodowa.
Znanymi producentami pras do głębokiego tłoczenia są AGEO, DUNKES, EITEL, GALBADI i HOLZMANN.
Prasy probiercze (do tuszowania)
Prasy probiercze są prasami hydraulicznymi wyposażonymi w narzędzie do testowania mechanizmu prasy w warunkach idealnych. Sposób ten umożliwia zbadanie, czy prasa pracuje z wymaganą precyzją.
Znani producenci pras probierczych to AMINO, DIEFFENBACHER, HIDRALMAC i REIS.
Prasy do prostowania
Prasy do prostowania to beznarzędziowe, najczęściej manualnie obsługiwane urządzenia, które służą do precyzyjnego prostowania spawanych konstrukcji. Stosuje się je w zakładach naprawczych bądź w produkcji spawanych elementów stalowych. Urządzenia te używane są do prostowania mniejszych elementów stalowych, które mają służyć jako składowe większych konstrukcji.
Znani producenci to AGEO, DUNKES, EITEL, GALBADI i HOLZMANN.
Zwijarki
Giętarki do rur oraz giętarki do profili służą do nadania długim rurom i profilom odpowiedniego kształtu, zwijarki natomiast wykonują to samo z grubą blachą. Do krawędziowania używa się zaginarek, które zalicza się do pras, choć bardziej odpowiednia byłaby nazwa walcarko-giętarki do grubych blach.
Znani producenci tego typu pras to DURMA, FOMP, HAEUSLER i SCHÄFER.
Co jest ważne podczas zakupu prasy do metalu?
Parametry techniczne
Przed zakupem używanej prasy należy zastanowić się, do czego jej potrzebujemy. Parametry, które należy wziąć pod uwagę:
częstotliwość skoku suwaka na minutę
siła nacisku
wielkość stołu i wysięg maszyny
skok suwaka
zużycie energii
ilość przepracowanych godzin
Produkcja seryjna czy jednostkowa?
Prasy hydrauliczne są najbardziej stabilne, pracują jednak bardzo wolno. Jeden skok posuwu może trwać do minuty. Dlatego nie jest to dobry wybór, jeśli poszukujemy maszyny d produkcji seryjnej. Prasy mimośrodowe typu „C” są szybkie, posiadając czas skoku suwaka wynoszący 1 sekundę i można je ładować z trzech stron.
Ważne informacje odnośnie zakupu używanej prasy
Prasy jednokolumnowe są w zasadzie bardzo wytrzymałe. Wieloletnie użytkowanie może czasem prowadzić do deformacji konstrukcji w wyniku ciągłego wielotonowego obciążania. Prasa, w której dolna i górna cześć narzędzia nie styka się precyzyjnie, może służyć już wyłącznie jako magazyn części zamiennych.
Wszystkie inne elementy używanej prasy w zasadzie łatwo naprawić - nieszczelne przewody hydrauliczne, elementy elektroniki, czy „wybite” drążki i łożyska można doprowadzić do stanu, który pozwoli na prawidłowe użytkowanie. Jeśli używana prasa do metalu pracuje prawidłowo, a uszkodzony jest tylko dany element, warto wykorzystać ten fakt w negocjacjach cenowych i nie rezygnować z zakupu, gdyż cena prasy do obróbki metalu jest względnie wysoka.
W przypadku pras hydraulicznych beznarzędziowych wykonanie próbnego elementu powinno rozwiać wątpliwości. Maszyny te są wprawdzie wydajne, ale stosuje się je znacznie rzadziej od pras seryjnych. Rok produkcji nie jest tak istotny, ponieważ na rynku łatwo o części zamienne, nawet tak ważne dla funkcjonowania urządzenia jak cylindry hydrauliczne. Ich wymiana także nie nastręcza trudności. Jeśli rama używanej prasy hydraulicznej jest stabilna, to wszystkie inne elementy można bez problemu naprawić lub wymienić.
Nowe czy używane prasy do metalu?
Prasa do obróbki metali stanowi standardowe wyposażenie przemysłu. Dotyczy to urządzeń do produkcji seryjnej oraz prasy do prostowania konstrukcji w zakładach naprawczych. Są niezwykle popularne na rynku wtórnym. Nowe prasy do metalu to drogie urządzenia. Cena używanych pras do obróbki metalu jest dość wysoka. Urządzenia te także w przyszłości będą cieszyły się dużym zainteresowaniem.
Urządzenia alternatywne
Jeśli wybór odpowiedniej prasy jest trudny, można rozważyć zakup elektromotorycznej wykrawarki. Urządzenia te bowiem są w działaniu bardzo podobne do pras. Posiadają wielokrotnie większą siłę nacisku. Taka używana maszyna często może znakomicie zastąpić prasę, a dzięki niższemu ciśnieniu roboczemu posłużyć jeszcze wiele lat.
